Ngày 08 tháng 11 năm 2021, khoa Ngoại tổng hợp (B3) Bệnh viện 19-8 Bộ Công an tiến hành phẫu thuật thành công cắt gan cho bệnh nhân bị U gan hạ phân thùy VII.

Bệnh nhân Nguyễn Hữu S. Sinh năm 1955 – 66 tuổi – nữ. Địa chỉ Quốc Oai – Hà Nội. Mã hồ sơ 2110200047. Tiền sử tăng huyết áp – nhịp nhanh xoang. Vào viện vì phát hiện khối giảm âm gan (phải) trên siêu âm khi đia khám sức khỏe định kỳ. Trước đấy, bệnh nhân thường có biểu hiện mệt mỏi không thường xuyên, ăn ngủ kém, gầy sút cân nhanh (2.5kg/tháng), không đau bụng, không sốt, không vàng da – không vàng mắt.

Qua thăm khám, bệnh nhân có thể trạng trung bình (BMI = 23 kg.m2), da – niêm mạc bình thường, hạch ngoại vi không sưng-đau, bụng mềm, gan – lách không to.

Cắt lớp vi tính ổ bụng có hình ảnh khối giảm tỉ trọng nhu mô gan (phải) kích thước 58 x 61 m, sau tiêm ngấm thuốc thì động mạch, thải thuốc thì tĩnh mạch.Bệnh nhân được hội chẩn chuyên môn, quyết định chụp Cắt lớp vi tính gan 256 dãy, có đo thể tích gan và lập bản đồ mạch máu trong gan.Sinh thiết gan lấy được 04 mảnh bệnh phẩm, kết quả: Ung thư biểu mô tế bào gan. Xét nghiệm máu trong giới hạn bình thường, ngoại trừ 2 chỉ số đánh giá chức năng gan tăng nhẹ (GOT/GPT: 103/96 U/l), các marker ung thư không tăng (AFP: 5,12 ng/ml; CEA 2.91 ng/ml; CA -199 7,63 U/l). Làm thêm các xét nghiệm tầm soát ung thư khác như nội soi dạ dày, nội soi đại tràng, chụp cắt lớp vi tính lồng ngực…

Sau hội chẩn, bệnh nhân được giải thích kĩ càng về tình trạng bệnh của mình: Ung thư biểu mô tế bào gan hạ phân thùy VII; đồng ý với phương pháp điều trị phẫu thuật. Dự kiến phẫu thuật: cắt gan phân thùy sau.

Ngày 08/11/2021, bệnh nhân được tiến hành phẫu thuật. Vào ổ bụng quan sát thấy: gan xơ nốt nhỏ, mật độ mềm, hạ phân thùy VII có khối U kích thước khoảng 4x5cm, ranh giới rõ; Vòm hoành nhẵn phúc mạc thành không có khỗi, các cơ quan khác bình thường. Tiến hành cắt phân thùy sau bằng dao siêu âm, cầm máu kĩ bằng clip và surgical. Kiểm tra kỹ thấy không chảy máu.

Hậu phẫu 05 ngày, bệnh nhân hoàn toàn ổn định, không sốt, vết mổ khô, dẫn lưu ra ít dịch hồng – rút dẫn lưu ngày 04.

Hiện tại bệnh nhân đã ra viện, hẹn vào điều trị theo phác đồ chuyên khoa Ung bướu.

Hình ảnh cắt lớp vi tính gan có dựng hình đường mật của bệnh nhân

Hình ảnh trong và sau mổ của bệnh nhân

Ung thư biểu mô tế bào gan (UTBMTBG) là loại tổn thương thường gặp nhất trong các loại ung thư tại gan, nằm trong sáu loại ung thư phổ biến nhất trên thế giới vànằm trong ba loại ung thư phổ biến nhất tại Việt Nam. UTBMTBG đứng đầu trong các nguyên nhân tử vong liên quan đến ung thư tại Việt Nam.

Các yếu tố nguy cơ chính dẫn tới UTBMTBG như nhiễm virus viêm gan B (HBV), viêm gan C (HCV), đồng nhiễm HBV và HCV; đánh chú ý là tình trạng sử dụng đồ uống có cồn: một phân tích gộp trên 19 nghiên cứu tiến cứu ghi nhận nguy cơ UTBMTBG tăng 16% ở những người sử dụng từ 3 đơn vị đồ uống có cồn trở lên mỗi ngày và tăng 22% ở những người sử dụng từ 6 đơn vị đồ uống có cồn trở lên mỗi ngày, và nguy cơ này cũng tăng ngay cả khi chỉ sử dụng lượng cồn thấp nhất mỗi ngày (25g mỗi ngày, tương ứng với 2 đơn vị đồ uống có cồn mỗi ngày). Ở Việt Nam, chưa có số liệu chính thức về mối liên quan giữa UTBMTBG và việc sử dụng đồ uống có cồn. Theo một nghiên cứu trên 1617 bệnh nhân UTBMTBG tại miền Trung và miền Nam Việt Nam, có 68,6% bệnh nhân đã và đang sử dụng đồ uống có cồn với nhiều mức độ khác nhau.

Nguyên tắc điều trị UTBMTBG: Điều trị (các) khối UTBMTBG ở giai đoạn còn khả năng điều trị. Điều trị bệnh lý nền tảng hay yếu tố nguy cơ (viêm gan siêu vi B hoặc C, xơ gan...). Điều trị nội khoa kết hợp chăm sóc giảm nhẹ ở giai đoạn muộn.

Phẫu thuật cắt bỏ phần gan có mang khối u (phẫu thuật cắt gan) được coi là điều trị triệt để đối với UTBMTBG và an toàn ngay cả đối với các bệnh nhân có xơ gan. Tuy nhiên, chưa có đồng thuận trên thế giới về tình trạng u và mức độ bảo tồn chức năng gan để đạt được hiệu quả sống còn phù hợp khi chỉ định cắt gan.

Tại Việt Nam, phẫu thuật cắt gan nên được thực hiện đối với các trường hợp:

- Phần gan có khối u dự kiến cắt bỏ được (theo giải phẫu hay không theo giải phẫu).

- Thể tích gan dự kiến còn lại phù hợp với bệnh nhân. Nên đo thể tích gan để góp phần ra chỉ định cắt gan đối với các trường hợp dự kiến cắt ≥ 50% thể tích gan.

- Chức năng gan là Child-Pugh A đến B

- Điểm hoạt động cơ thể (Performance Status - PS) 0-2, không có di căn xa.

Nên xem xét phẫu thuật cắt gan cho các trường hợp có huyết khối tĩnh mạch cửa cùng bên với phần gan định cắt, cũng như các trường hợp có tổn thương di căn ngoài gan (hạch cuống gan, tuyến thượng thận, di căn tại mạc nối lớn, …) có thể lấy bỏ được khi phẫu thuật cắt gan.

Bệnh viện 19-8 với hơn 60 năm xây dựng, phấn đấu và trưởng thành, có đội ngũ bác sỹ ngoại khoa được đào tạo bài bản và chuyên sâu gan – mật – tụy, đội ngũ bác sỹ gây mê hồi sức nhiều kinh nghiệm, trang thiết bị chẩn đoán hiện đại, là bệnh viện đa khoa hạng I đầu ngành Y tế công an nhân dân, sẵn sàng nhận và điều trị các bệnh lý U gan nói chung.

_BS. Thành – Khoa ngoại tổng hợp_

Tài liệu tham khảo:

HƯỚNG DẪN CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ UNG THƯ BIỂU MÔ TẾ BÀO GAN (Ban hành kèm theo Quyết định số 3129/QĐ-BYT ngày 17 tháng 07 năm 2020)