I. ĐỊNH NGHĨA

Nội soi hạ họng-thanh quản ống cứng/mềm sinh thiết là đưa ống soi cứng/ mềm vào hạ họng-thanh quản để lấy mẫu mô sinh thiết đem đi xét nghiệm nếu thấy có dấu hiệu bất thường.

II. CHỈ ĐỊNH

Hỗ trợ lấy mẫu sinh thiết đem đi xem nghiệm cận lâm sàng, tầm soát dấu hiệu ung thư cổ họng hay khối u ở vùng đầu, hỗ trợ quan sát trực diện điểm bất thường trên bản chụp CT của thanh quản.

Chữa trị: Cắt bỏ khối u nhỏ trong ung thư thanh quản giai đoạn đầu, cắt bỏ hạt polyp, cắt xơ trên dây thanh âm trong bệnh u xơ dây thanh.

III. CHỐNG CHỈ ĐỊNH

- Người bệnh từ chối soi.

- Suy tim nặng.

- Lao phổi đang tiến triển.

- Dãn quai động mạch chủ thì chống chỉ định với ống soi cứng.

- Khối u ở thanh quản che lấp thanh quản gây khó thở thanh quản từ độ II trở lên.

IV. CHUẨN BỊ

1. Người thực hiện

Bác sĩ chuyên khoa cấp I Tai Mũi Họng có kinh nghiệm nội hô hấp.

2. Phương tiện

Máy soi hạ họng-thanh quản cứng/mềm, máy hút, oxy, thuốc gây tê tại chỗ, kẹp sinh thiết, kẹp gắp dị vật.

3. Người bệnh

- Khám toàn thân.

- Làm các xét nghiệm cơ bản máu, nước tiểu, chụp phổi trừ trường hợp cấp cứu khó thở do dị vật có thể làm sau.

- Cho người bệnh uống thuốc an thần tối hôm trước soi, sáng hôm soi nhịn ăn uống, lấy mạch, nhiệt độ.

- Giải thích trước soi và ký giấy cam đoan thực hiện kỹ thuật.

4. Hồ sơ bệnh án

Theo quy định của Bộ Y tế.

V. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH

Bước 01: Tư thế nội soi

• Tư thế của bạn khi bước vào quy trình nội soi hạ họng-thanh quản sẽ phụ thuộc vào hình thức nội soi mà bác sĩ chỉ định:
• Nếu là nội soi hạ họng- thanh quản ống cứng: Bạn thường được ngồi thẳng lưng trên ghế, đối mặt trực tiếp với bác sĩ.
• Nếu là nội soi hạ họng- thanh quản ống mềm: Bạn thường được nằm ngửa trên giường, còn bác sĩ sẽ đứng cạnh bạn để thao tác trong suốt quá trình nội soi.

Bước 02: Gây tê tại chỗ hoặc gây mê

Phương án gây tê hoặc gây mê cũng được cân nhắc sử dụng tùy theo từng trường hợp:

• Nếu là nội soi hạ họng thanh quản trực tiếp bằng ống mềm: Bạn thường được xịt hoặc tiêm thuốc tê trực tiếp vào vùng mũi, miệng và họng để gây tê cục bộ.
• Nếu là nội soi hạ họng thanh quản trực tiếp bằng ống cứng can thiệp: Bắt buộc phải gây mê và bạn sẽ ngủ trong suốt quá trình nội soi.

Bước 03: Đưa ống nội soi vào hạ họng-thanh quản

Ở bước này, bác sĩ sẽ tiến hành đưa ống nội soi vào thanh quản của bạn. Nếu bạn không bị gây mê mà vẫn còn tỉnh táo, bạn sẽ cảm giác có chút buồn nôn hoặc buồn ho khi ống nội soi đi vào cổ họng. Cảm giác này sẽ biến mất nhanh chóng khi thuốc tê dần phát huy tác dụng.

Bước 4: Tiến hành chẩn đoán và điều trị

Hình ảnh nội soi thanh quản sau khi được truyền từ ống nội soi lên màn hình lớn bên ngoài, sẽ được bác sĩ quan sát soi tìm u ,thấy u dùng kẹp sinh thiết, sinh thiết 1 mảnh u.

Bước 5: Kết thúc quy trình nội soi

Ống nội soi sẽ dần dần được rút ra một cách nhẹ nhàng để hoàn tất quy trình nội soi hạ họng-thanh quản.

Bước 6: Trả kết quả

Lấy mẫu sinh thiết để đem đi xét nghiệm thì kết quả xét nghiệm sẽ được gửi đến bạn sau vài ngày.

VI. THEO DÕI

6.1 Trong khi soi

Tác dụng phụ thường gặp trong khi soi thanh quản: Thông thường, quá trình nội soi sẽ diễn ra một cách nhanh chóng, nhẹ nhàng, không đau và không để lại ảnh hưởng tới sức khỏe của bạn. Tuy nhiên bạn cũng có thể gặp vài biến chứng nhỏ sau:

• Rát họng
• Nuốt khó do còn tác dụng của thuốc tê
• Khạc ra máu trong trường hợp có sinh thiết sang thường vùng hầu họng thanh quản.

6.2 Sau khi soi

Bạn có thể ăn uống sau nội soi thanh quản gây tê sau 2 giờ.

VII. TAI BIẾN VÀ XỬ TRÍ

1. Trong khi soi

- Dị ứng các thuốc gây tê tại chỗ: xử trí theo quy trình chống dị ứng và sốc phản vệ.

- Phản xạ co thắt thanh quản: dự phòng bằng gây tê thật tốt thanh khí quản. Khi bắt đầu dấu hiệu co thắt ngừng ngay các thủ thuật, cho người bệnh thở oxy, khi có co thắt tiêm thuốc dãn cơ, đặt nội khí quản, hô hấp hỗ trợ.

- Phản xạ ngừng tim đột ngột.

- Chảy máu: cầm máu tại chỗ

- Suy hô hấp cấp do dị vật bít tắc phế quản: nhanh chóng lấy dị vật và hô hấp hỗ trợ.

2. Sau khi soi

- Khó thở thanh quản do sang chấn phù nề thanh quản: cho thuốc chống phù nề, thở oxy, nếu cần mở khí quản.

         - Sốt cao, da xanh tái: đề phòng sau soi nhỏ mũi bằng adrenalin 0,1%, theo dõi nhiệt độ 30 phút 1 lần, cho hạ nhiệt độ, thở oxy, an thần, hồi sức, nếu cần đặt nội khí quản và thở máy.